Aşağıdan istediğiniz sınıfın ve dersin yazılı sorularına ücretsiz bir şekilde güvenle ulaşabilirsiniz.

1. Güneş sistemindeki gezegenlerin özelliklerini karşılaştırınız. Aşağıdaki gezegenler için temel özellikleri yazınız: (10 puan)
a) Merkür: Güneş’e en yakın gezegen, en küçük gezegen, atmosferi çok ince, yüzey sıcaklığı gündüz 430°C, gece -180°C.
b) Venüs: Güneş sistemindeki en sıcak gezegen, yoğun bulut tabakasıyla kaplı, sera etkisi nedeniyle 470°C sıcaklık, en çok yansıyan gezegen.
c) Mars: Kızıl gezegen, ince atmosfer, su buzu bulunuyor, yüzeyde volkanlar ve dev kanyonlar var, potansiyel yaşam arayışında ön planda.
d) Jüpiter: Güneş sisteminin en büyük gezegeni, gaz devi, dev bir fırtınası (Büyük Kırmızı Leke) var, 79 uydusu var.
e) Satürn: Belirgin halkalarıyla bilinen gaz devi, hafif ve büyük bir gezegen, 83 bilinen uydusu var.


2. Güneş sistemindeki gezegenleri Güneş’e olan uzaklıklarına göre sıralayarak bir model oluşturunuz ve modelinize göre gezegenleri sıralayınız: (10 puan)

  • Merkür
  • Venüs
  • Dünya
  • Mars
  • Jüpiter
  • Satürn

Modelde, Güneş merkezi olarak gösterilir ve gezegenler sırasıyla Güneş’ten uzaklıklarına göre yerleştirilir.


3. Güneş tutulmasının nasıl oluştuğunu açıklayınız. Aşağıdaki durumları dikkate alarak açıklamanızı yapınız: (10 puan)
a) Dünya, Güneş ve Ay’ın konumları: Güneş, Ay ve Dünya aynı hizada olduğunda Güneş tutulması meydana gelir. Ay, Güneş ile Dünya arasında yer alır.
b) Güneş’in ışığının Dünya’ya nasıl etki ettiği: Güneş ışınları, Dünya’ya ulaşmadan önce Ay tarafından engellenir.
c) Güneş tutulması sırasında oluşan gölgeler: Ay, Güneş’in ışığını engellediğinde, Dünya’da Ay’ın gölgesi ve yarı gölge bölgeleri oluşur.
d) Güneş tutulmasının süresi ve görünümleri: Güneş tutulması birkaç dakika sürebilir. Tam tutulma, Ay’ın Güneş’in tamamını kapattığı durumdur.


4. Ay tutulmasının nasıl oluştuğunu açıklayınız. Aşağıdaki durumları dikkate alarak açıklamanızı yapınız: (10 puan)
a) Dünya, Güneş ve Ay’ın konumları: Dünya, Ay ve Güneş aynı hizada olduğunda Ay tutulması meydana gelir. Dünya, Ay ile Güneş arasında yer alır.
b) Ay’ın Dünya’nın gölgesine nasıl girdiği: Dünya, Güneş’in ışığını keserek gölge oluşturur ve Ay bu gölgeden geçer.
c) Ay tutulması sırasında Ay’ın nasıl göründüğü: Ay, Dünya’nın gölgesinde kaldığında, genellikle kırmızımsı bir renk alır (kanlı ay).
d) Ay tutulmasının süresi ve görünümleri: Ay tutulması birkaç saat sürebilir ve Ay’ın tam gölgede olduğu dönem, “tam ay tutulması” olarak adlandırılır.


5. Güneş ve Ay tutulmalarını temsil eden bir model oluşturunuz. Modelinizde aşağıdaki unsurları gösteriniz: (10 puan)
a) Güneş, Dünya ve Ay’ın konumları: Modelde, Güneş sağda, Ay ortada ve Dünya solda gösterilir.
b) Güneş ve Ay tutulması sırasında oluşan gölgeler: Güneş tutulmasında Ay’ın gölgesi, Dünya üzerinde bir daire çizer. Ay tutulmasında Dünya’nın gölgesi, Ay üzerinde bir şerit çizer.
c) Tutulmaların hangi aşamalardan geçtiği: Güneş tutulmasında, Ay’ın gölgede kalma süreci; Ay tutulmasında, Ay’ın Dünya’nın gölgesine girişi ve çıkışı gösterilir.
d) Tutulmanın süresi ve etkileri: Tutulmaların farklı süreleri (tam, parçalı) ve gökyüzündeki görünümü belirtilir.


6. Destek ve hareket sistemine ait yapıları aşağıdaki örneklerle açıklayınız: (10 puan)
a) Kemikler: Vücudu destekleyen, koruyan ve hareket etmesine yardımcı olan sert yapılar.
b) Kaslar: Vücut hareketini sağlayan, kasılma ve gevşeme yeteneği olan dokulardır.
c) Eklemler: İki veya daha fazla kemiğin bir araya geldiği yerler, hareketi sağlar.
d) Ligamentler: Kemikleri birbirine bağlayan güçlü bağ dokuları.
e) Tendonlar: Kasları kemiğe bağlayan dokular, kasların hareketi sırasında kuvvet iletimini sağlar.


7. Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organların görevlerini modeller kullanarak açıklayınız. Aşağıdaki organları dahil ediniz: (10 puan)
a) Ağız: Besinlerin parçalanması ve tükürükle karıştırılması.
b) Mide: Besinlerin kimyasal olarak sindirilmesi ve karıştırılması.
c) İnce bağırsak: Besinlerin emiliminin gerçekleştiği yer.
d) Kalın bağırsak: Su emilimi ve atıkların depolanması.
e) Karaciğer: Sindirim enzimlerinin üretimi ve besinlerin metabolizması.


8. Besinlerin kana geçebilmesi için fiziksel (mekanik) ve kimyasal sindirime uğraması gerektiği çıkarımını yapınız. Aşağıdaki aşamaları dikkate alarak açıklayınız: (10 puan)
a) Fiziksel sindirim: Besinlerin ağızda çiğneme ile parçalanması.
b) Kimyasal sindirim: Besinlerin mide ve ince bağırsakta enzimlerle kimyasal olarak parçalanması.
c) Besinlerin emilimi: İnce bağırsakta besinlerin kana geçmesi.
d) Besinlerin kan dolaşımına geçişi: Emilim sonrası besinlerin kan yoluyla vücut hücrelerine taşınması.


9. Sindirim sistemine yardımcı organların görevlerini açıklayınız. Aşağıdaki organları dahil ediniz: (10 puan)
a) Karaciğer: Safra üretimi, besin metabolizması ve zararlı maddelerin temizlenmesi.
b) Safra kesesi: Karaciğerde üretilen safranın depolandığı ve ince bağırsakta yağların sindirilmesine yardımcı olduğu organ.
c) Pankreas: Sindirim enzimlerinin üretimi ve kan şekerinin düzenlenmesi.
d) Tükürük bezleri: Besinlerin ilk sindirimini başlatan tükürüğün üretimi.
e) Mide: Besinleri asidik ortamda sindiren ve kasılan bir organ.


10. Dolaşım sistemini oluşturan yapı ve organların görevlerini model kullanarak açıklayınız. Aşağıdaki organları dahil ediniz: (10 puan)
a) Kalp: Kanı pompalayan ana organ, vücudun her yerine kan taşır.
b) Atardamarlar: Kalpten çıkan kanı vücuda taşıyan damarlar.
c) Toplardamarlar: Vücutta kanı kalbe geri taşıyan damarlar.
d) Kılcal damarlar: Kanın dokularla alışveriş yaptığı ince damarlar.
e) Kan: Oksijen, besin maddeleri ve atık maddeleri taşıyan sıvı doku.